Verbonden met Europa
In het project Viabundus worden de doorgaande wegen – de wegen die het belangrijkst waren voor het langeafstandsverkeer – in Noord-Europa in kaart gebracht voor de periode 1350-1650. Verschillende universiteiten, gemeenten en provincies doen daaraan mee. De kaart is al voor een groot deel ingevuld.
Op de website (zie onderaan dit artikel) kunt u de kaart bekijken en zelfs routes plannen! Het lijkt een beetje op Google Maps. Zo kunt u achterhalen hoe lang een reis met pakezel duurde van bijvoorbeeld Goirle naar Gdansk (+/- 40 dagen). Of van Bergen op Zoom naar Utrecht. Voor Noord-Brabant staan al wel wat wegen op de kaart, maar is er het een en ander te verbeteren aan de ligging. Daarnaast missen we nog informatie over elementen die invloed hadden op het gebruik van de wegen. Denk aan bruggen, jaarmarkten, herbergen, tollen, stapelplaatsen en sluizen. Door die informatie toe te voegen, kunnen we achterhalen hoe het was om tussen 1350 en 1650 als handelaar op reis te gaan. Niet alleen binnen Brabant, maar juist in verbinding met de rest van Noordwest-Europa.
Jonge mensen aan de slag
Vanuit de Radboud Universiteit en Universiteit Utrecht is een groep geschiedenisstudenten in het voorjaar van 2022 aan de slag om de informatie over Noord-Brabant op de kaart te verbeteren.
Ze hebben intergenerationeel gewerkt: dus samen met heemkundigen en andere experts. Daarnaast is er een netwerk ontstaan van mensen uit het erfgoedveld die interesse hebben in de periode 1350-1650 en/of doorgaande wegen. Door samen te werken met mensen uit andere streken leer je van elkaar. Zowel inhoudelijk (hé, dè’s bij ons ook zo!), als methodologisch (hoe doede gij dè?). De studenten konden niet héél Brabant kunnen bestrijken, dus ze hebben zich op verschillende streken gericht. Daarbij waren de enthousiastelingen leidend.
Onderzoeksresultaten
De inzet van de studenten en enthousiastelingen heeft geleid tot een groot aantal toevoegingen van elementen plus het verbeteren van routes. Helaas zijn de grootste verbeteringen pas te zien in september 2022, na een grote update. Dat komt omdat op dat moment ook andere streken worden toegevoegd aan de kaart. Onze verbeteringen kunnen dan mee in één update, in plaats van meerdere kleine updates.
Wat wél al te zien is, is de themapagina www.brabantserfgoed.nl/viabundus. Op deze pagina vind je een link naar de kaart én allerlei artikelen die ingaan op de dagelijkse praktijk van het reizen. In juni staat heel de website in het teken van Viabundus, om zo ook het bredere publiek te bereiken met de resultaten uit het project.
Aanvankelijk zou er ook iemand aan de slag gaan met een lesbrief voor docenten. Door persoonlijke omstandigheden is dat niet doorgegaan. We hebben wel de kans gehad om aan zo’n 100 pabostudenten het project te presenteren, om zo de brug te slaan met het onderwijs.
Ook vind je op de themapagina een greep uit de collecties die we ontsluiten op Brabantserfgoed.nl. Kortom, ga vooral digitaal op ontdekkingstocht op www.brabantserfgoed.nl/viabundus.
Hoe kunt u meedoen?
De studenten zijn inmiddels klaar, maar dat betekent niet dat de kaart ‘af’ is. Er is nog steeds de mogelijkheid om mee te werken. Kunt u iets vertellen over de wegen, herbergen, tollen, markten, en of veerponten in uw streek? Of kent u iemand bij uw heemkundekring die hiermee bezig is? Neem dan contact op met Wouter Loeff of Peer Verbruggen.