De geplande sloop van een aantal jaren ’30 panden aan de Rijkesluisstraat en de plannen om wooneenheden in de Engelse landschapspark van het voormalig Montfortanenklooster Groot Bijstervelt te ontwikkelen, zijn in 2006 de aanleiding voor de oprichting van Stichting Behoud Erfgoed Oirschot. De stichting heeft zich ontwikkeld tot de erfgoedwaakhond van de gemeente. Het is een organisatie die acties voert tegen dreigende sloop van Oirschots erfgoed en inventarisaties van gebouwen maakt, maar die ook inwoners van de gemeente bewust maakt van het belang van gebouwd en natuurlijk erfgoed door de organisatie van thema-avonden en exposities en het opstellen van fiets- en wandelroutes. De stichting heeft zo`n honderd vrienden die het bestuur ondersteunen.
De panden aan de Rijkesluisstraat staan nog overeind en op het moment ligt er voor voormalig klooster Groot Bijstervelt een plan dat aansluit bij de wensen van Stichting Behoud Erfgoed Oirschot (SBEO). Dit zijn slechts twee voorbeelden die aantonen dat de stichting een verschil maakt in het erfgoedbeleid van de gemeente Oirschot.
Expertise en netwerk
In het bestuur van SBEO zit veel expertise. Zo is Frans Adriaanse (voorzitter van SBEO) van huis uit architect-stedenbouwkundige. Door vallen en opstaan heeft het bestuur ook nieuwe kennis opgedaan, vooral rondom wetgeving. De stichting heeft bijvoorbeeld niet kunnen voorkomen dat in 2009 de ziekenvleugel van het rijksmonument Hof van Solms in Oirschot werd gesloopt. Adriaanse wijt dit mede aan een gebrek aan kennis rondom wettelijke procedures. Ondertussen heeft het bestuur hierin een inhaalslag gemaakt.
Indien nodig kan het bestuur gebruik maken van zijn landelijke netwerk, waarin onder andere wetenschappers van verschillende universiteiten zitten. Zo heeft ALTERRA, Research Instituut voor de Groene Ruimte van de Universiteit van Wageningen, kosteloos een cultuurhistorische analyse en een herontwerp gemaakt voor de herbestemming van klooster Groot Bijstervelt.
Kennisdossiers
Op de website van SBEO staan dossiers van alle projecten die zijn afgerond of nog lopen. Alle relevante informatie rondom de projecten is in de dossiers verzameld en bieden een bron van kennis voor organisaties en particulieren die bedreigd gebouwd of natuurlijk erfgoed proberen te beschermen.
Ook heeft de stichting drie publicaties uitgegeven:
- "Langs boerderijen in Oirschot en de Beerzen met zes fietsroutes van 16 km"
- "Van militair kampement tot Gen. Maj. de Ruijter van Steveninckkazerne Oirschot"
- "Jac. Priem architect 1914-2011"
Inwoners betrekken bij het erfgoed van Oirschot
Adriaanse is enorm bevlogen wanneer het gaat over het gebouwde en natuurlijke erfgoed van de gemeente Oirschot. Door verschillende initiatieven probeert hij samen met het bestuur dit enthousiasme over te brengen aan de inwoners van de gemeente. In 2017 is de stichting de succesvolle cursus Oirschotologie gestart samen met andere erfgoedstichtingen van de gemeente, waarin de cursisten leren over de cultuurhistorische geschiedenis en de ontwikkeling van de gemeente. De stichting verwacht dat de cursisten hierdoor zich meer verbonden voelen met Oirschot, inclusief het erfgoed. Andere manieren van SBEO om de inwoners te betrekken bij het erfgoed in hun gemeente, zijn het organiseren van thema-avonden en exposities en het opstellen van wandel- en fietsroutes.
Bent u benieuwd geworden naar alle projecten, kennisdossiers en activiteiten van SBEO? Bezoek de website van Stichting Behoud Erfgoed Oirschot.