In Noord-Brabant wordt met verschillende regiocanons gewerkt. De wijze waarop de teksten zijn geschreven, varieert sterk. Waar let je op als je de teksten voor de doelgroep bovenbouw basisonderwijs inzet? Joost van Poppel en Piétro Vroomans, studenten van Avans Pabo Breda, onderzochten hoe leerlingen van groep 6 t/m 8 reageerden op regiocanonteksten.
Leesvaardigheden en woordenschat
Het inzetten van regiocanons in de klas doet een beroep op leesvaardigheden. Zowel het begrijpend als technisch lezen zijn van belang om een tekst tot je te kunnen nemen. Daarnaast speelt woordenschat een grote rol.
Als voorbeeld: een tekst van ruim 400 woorden werd in gemiddeld 8 minuten gelezen door leerlingen van groep 6. Een groep die varieerde van snelle technische lezers tot leerlingen met dyslexie. Gemiddeld begrepen zij 20 woorden niet. Denk aan woorden als ‘mondjesmaat’, ‘zedelijke’, ‘kentering’ en ‘standsorganisaties’. Woorden die voor groep 6 leerlingen niet aansluiten bij het programma. Desondanks wisten de leerlingen de kern van het verhaal uit de tekst te halen. Hetzelfde gold voor groep 7 en 8. Daar werd een tekst in gemiddeld 7 minuten gelezen en lag de woordenschatkennis met een gemiddelde van zes onbegrepen woorden een stuk hoger. Het laat zien dat de inzet van regiocanons in groep 7-8 perspectief biedt voor inzet in de klaspraktijk.
Tekst loopt door onder de afbeelding.,
Een aantal regionale canons op de website van de Canon van Nederland.
Zinvolle beleving
He onderwerp van de regiocanontekst voor leerlingen in Rijen ging over het lokale treinstation. Dit station bezochten de leerlingen eerder al in het kader van omgevingsonderwijs. De bekendheid met de locatie en de betekenis die leerlingen daardoor konden verlenen, maakte dat de tekst aansloot bij de belevingswereld. Illustratief voor hoe omgevingsonderwijs daadwerkelijk kan bijdragen aan een zinvolle beleving bij een theoretische les.
Motivatie
Het voorbeeld uit Rijen toonde aan hoe sterk de lokale verbondenheid en het omgevingsonderwijs van invloed kan zijn op de motivatie om een tekst te lezen. In Breda kregen de leerlingen geen lokale canon onder ogen en was er geen locatiebezoek in het kader van omgevingsonderwijs. Zij bleken minder gemotiveerd om met de tekst aan de slag te gaan.
“Er is een duidelijk verschil in interesse en motivatie tussen het aanbieden van een tekst uit een eigen regiocanon of van een andere regio.”
Klik hier voor meer informatie over de regiocanons.
Opdracht vanuit Vrije ruimteprogramma
Jaar van uitvoering: 2019
Partners in de uitvoering: Basisschool Dr. de Visserschool in Breda, Basisschool St. Jozef in Rijen.