De schoonheid van het Brabantse landschap wordt mede bepaald door de vele lanen, houtwallen, struwelen, singels en solitaire bomen. Ze groeien op de erven en in de natuurgebieden, maar ze staan ook overal in het agrarisch cultuurlandschap, langs de wegen en de sloten, tussen de akkers en weides. We genieten ervan, achteloos, alsof al die bomen en struiken er vanzelf gekomen zijn. We realiseren ons meestal niet dat een groot deel ervan heel bewust is aangeplant tijdens de ruilverkavelingen in de jaren 1930-1980.
Brabants Groene Maatpak
Toen werd het landschap, ook in Brabant, ingrijpend gemoderniseerd. Boeren kregen enkele grote kavels in plaats van vele kleine. Hun grond, die tot die tijd vaak te nat was en moeilijk bereikbaar, werd met een efficiënt slotenpatroon ontwaterd en nieuwe verharde wegen werden aangelegd. En langs die wegen kwamen nieuwe bomen en andere beplantingen. Daarvoor maakten ontwerpers van het Staatsbosbeheer ‘landschapsplannen’. Daardoor bleef het historische Brabantse mozaïek van akkers, beemden, buurten, bossen en velden herkenbaar in het nieuwe landschap. Al die eiken en lindes bij de erven, houtwallen met eiken langs de akkers en populieren en struweel-singels op de heide-ontginningen, elzensingels en wilgenbosjes langs de beken vormen nu Brabants Groene Maatpak.
Tekst loopt door onder video.
Bekijk alle video's en vlogs over Brabants Groene Maatpak op YouTube.
Een vergeten ontwerp
De provincie Noord-Brabant wil dit vergeten ontwerp achter ons landschap opnieuw op de kaart zetten, om zo een brede discussie aan te gaan over de toekomst van ons landschap. Een landschap dat de komende decennia opnieuw op de schop zal gaan. Wat kunnen we leren van de periode van de ruilverkavelingen? Kunnen we net als toen een nieuw landschap vormgeven? En kunnen we daarbij voortbouwen op het Brabants Groene Maatpak
Landschapsarchitect Henk van Blerck heeft jarenlang onderzoek gedaan naar de Brabantse ruilverkaveling en is als gastconservator betrokken bij Brabants Groene Maatpak. Klik hier voor het interview met Henk van Blerck over zijn onderzoek.
Samen op zoek!
Om het Brabants Groene Maatpak weer op de kaart te zetten, trokken de Provincie en Erfgoed Brabant tijdens de Landschapstriënnale 2021 langs een vijftal ruilverkavelingen. In elk van deze gebieden benaderden we de streek via een ambassadeur. In elk van deze gebieden gingen we met kenners van de streek inventariseren hoe het Brabants Groene Maatpak er in dat gebied nog bijstaat. En in elk van deze gebieden gingen we in gesprek over de toekomst van het landschap. Na afloop van deze Tour Triënnale worden de resultaten en aanbevelingen aangeboden aan de gedeputeerde Ruimte. En komen de resultaten ook beschikbaar voor een breder publiek.
Klik hier om naar de homepage van de site van het Brabants Groene Maatpak te gaan.